3D baskı son yılların en çok araştırılan ve geleceğe yön vermesi beklenen icatlardan biridir. Tasarımı her ne kadar 1980’li yıllara dayansa da 2000’li yıllarda yürütülen projeler sayesinde daha geniş kitlelere ulaşmayı başarmıştır. Günümüzde farklı hammaddelerin kullanılmasıyla pek çok maddenin üretilebildiği bu teknoloji sayesinde yeni iş fırsatları ortaya çıkmış ve zor modellerin üretiminin gelecekte daha kolay bir hale getirmenin zemini hazırlanmıştır. 3 boyutlu baskı konumuzda günümüzde çok sayıda sektör arayış içerisinde olabilmektedir.
3D Baskı Nedir?
3D baskı, diğer bir deyişle 3 boyutlu baskı, parçalayıp keserek şekil verilen geleneksel üretimin tam tersi olacak şekilde, bilgisayar ortamında hazırlanan veriler ile bir maddenin katmanlar halinde üretimidir. 3D baskı, 3D yazıcılar ile gerçekleştirilir. Bu yazıcılar x, y ve z eksenleri boyunca hareket ederek nesneye şekil verirler. Yatay kesitte her bir katman 0.1 mm kalınlığa sahiptir. Ayrıca her katman üreticinin isteği doğrultusunda değiştirilebilir. Bu sayede üretimi geometrik açıdan zor olan nesnelerin bile üretimi kolayca yapılabilir.
3 Boyutlu Baskı Nasıl Yapılır?
3D yazıcılar ile gerçekleştirilen bu baskı türünde üretici herhangi bir kalıba ihtiyaç duymadan üretim yapabilir. Bunun için CAD programları; Auto CAD, Solidworks gibi tasarım yazılımları kullanılarak oluşturulan modellemeler ile her nesnenin üretimi kolayca gerçekleştirilebilir. Üretimi istenen ürün önce ilgili programlar kullanılarak verileri elde edilir veya 3 boyutlu tarama yöntemi kullanılarak veriler bilgisayar ortamına aktarılır. Ardından veriler uygun dosya formatında kaydedilerek üretimin bir sonraki aşamasına geçilir.
3D yazıcılarla yapılan üretimlerin tamamı katmanların üst üste yığılacak şekilde gerçekleştirilir. 3D yazıcı kendisine gönderilen verilere göre bir yol takip ederek katmanlar halinde üretim yapar. Kullanılan hammaddenin eritilmesi ile 3 boyutlu objeler meydana getirilir. Bu yazıcılar filament adı verilen pek çok hammadde kullanabilir. En çok kullanılan hammaddeler PLA ve ABS’dir. Bir bioplastik çeşidi olan PLA kolay kullanımı nedeniyle tercih edilmektedir. Petrol bazlı bir plastik olan ABS ise PLA’ya göre daha sağlam yapıda oluşturulması istenen nesnelerin üretiminde kullanılabilir. 3D yazıcılar PLA ve ABS dışında ahşap, bakır, bronz, naylon, sıvı reçine, bambu karışımlı filamentler ile de üretim gerçekleştirebilir. Obje ortaya çıktıktan sonra farklı teknikler ile obje üzerinde gerekirse düzeltmeler yapılır. Bu sayede daha kullanılabilir bir ürün ortaya çıkarılır.
3D Yazıcı Teknolojileri
3D yazıcılar FDM, SLS ve SLA gibi farklı teknolojiler ile üretim yapabilir. En yaygın kullanılan 3 boyutlu baskılama teknolojisi FDM’dir. Bu teknolojide filament yazıcıda başlık adı verilen kısma yerleştirilir ve filament bu kısımda eritilerek katmanların oluşması sağlanır. Yazıcı üretimi gerçekleştirirken tabandan başlar ve yatay kesitler halinde katmanları oluşturur.
SLS teknolojisi ise lazer yöntemi ile çıktı alınmasını sağlar. Bu teknolojiye sahip yazıcılarda malzeme tozları kullanılır. Malzeme tozlarının üzerine yansıtılan lazer ışını sayesinde katmanların üst üste sıralanması sağlanır. Yüksek basınç altında istenilen obje şekillendirilir. Bu teknolojiye sahip yazıcılar daha çok seri ve yüksek miktarlarda üretilmesi gereken ürünlerin yapımında kullanılır.
SLA teknolojisi ise en eski 3D yazıcı teknolojisidir. Bu yazıcılar sıvı reçine kullanır ve yukarıdan başlayarak tabana doğru inen bir üretim teknolojisine sahiptir. Ultraviyole ışığı kullanılarak sertleştirilen sıvı reçineye şekil verilmesi ile objeler üretilir.
3 Boyutlu Baskı Teknolojilerinin Avantajları Nelerdir?
3D baskı teknolojilerinin geleneksel üretim yöntemlerine nazaran daha farklı bir mantıkla işleyişi, bu teknolojiyi pek çok yönden avantajlı kılmaktadır.
- 3D modellemede herhangi bir kalıba ihtiyaç duyulmadan üretim gerçekleştirilebilir.
- Üretim, parçala ve kes mantığı ile işleyen geleneksel üretim yöntemlerine göre daha ekonomiktir. Bu sayede üretim atığı ortaya çıkmaz.
- 3 boyutlu baskı ile modellemenin yapılabildiği her türlü şekil kolayca baskılanabilir.
- Bu teknoloji sayesinde pek çok ürün üretilebildiği için üreticiye büyük bir esneklik kazandırır ve yaratıcı çalışmalara imza atılmasın sağlar.
- 3D baskı yöntemi özel tasarımların ortaya çıkmasına imkan verdiği için bu açıdan daha ekonomiktir. Küçük miktarlarda üretime olanak verir ve maliyeti düşürür.
3D Baskı ile Neler Üretilebilir?
3D baskı teknolojisi pek çok hammadde kullanarak neredeyse her ürünü üretebilme potansiyeline sahiptir. En basit nesnelerden en karmaşık yapılara kadar, bilgisayar ortamına aktarılabilen veya taraması yapılabilen her obje üretilebilmektedir.
3D baskı yöntemi ile kişiye özel nesneler, aksesuarlar, film ve dizilere yönelik parçalar üretilebilir. Biblolardan, heykellere kadar pek çok aksesuar, hediyelik eşya üretilebilir.
3D baskı yöntemi mimarların en çok kullandığı teknolojilerden biri olma yolunda ilerlemektedir. Pek çok mimar veya mimarlık bölümü öğrencisi projelerini bu teknoloji sayesinde hayata geçirebilmekte ve küçük maketler hazırlayabilmektedirler. 3 boyutlu baskı teknolojisi ile toptan ürün üretimi de gerçekleşebilir.
3D baskı teknolojisi mimarlık alanında olduğu gibi oto sanayi, medikal ve kuyumculuk sektörlerinde de kendine kullanım imkanı bulmaktadır. Sağlık alanında kullanılmak üzere implantların yapımı büyük oranda 3D baskı teknolojileri ile gerçekleştirilmektedir. Ayrıca yüzük, kolye, bileklik gibi aksesuarların yapımında da kullanılabilmektedir. Oto sanayi de ise pek çok yedek parça üretimi bu teknoloji sayesinde kolayca gerçekleştirilebilmektedir. Kişiye özel seri üretimler de modelleme yapıldığı takdirde üretilebilmektedir.